Enthousiast word ik begroet door Stan, Froukje en Atze in hun (platinum) WELL-gecertificeerde kantoor in Den Haag, dat zij (bba binnenmilieu) delen met hun moederorganisatie DGMR. bba binnenmilieu is een adviesbureau dat zich specialiseert in binnenmilieu (binnenluchtkwaliteit, thermisch binnenklimaat en licht) en de effecten daarvan op de gezondheid, het comfort en welzijn van de mens. Zij geven zowel advies aan organisaties over bestaande gebouwen waar klachten zijn van medewerkers, als dat zij organisaties adviseren en begeleiden bij nieuwbouw- en verbouwtrajecten. Daarnaast delen zij kennis, bijvoorbeeld door normen en richtlijnen te schrijven en cursussen te geven.
Sinds de introductie van WELL (de eerste internationale norm die focust op de gezondheid en het welzijn van mensen in gebouwen) in Nederland in 2016 begeleidt bba binnenmileu organisaties bij het volledige WELL certificeringsproces – van ontwerpadvies en metingen tot na drie jaar de hercertificering. In alles wat bba binnenmilieu onderneemt, stellen zij de mens centraal.
Wat is je persoonlijke drijfveer om je in te zetten voor de gezondheid van andere mensen?
Froukje: ik ben geschoold als bouwkundige. Binnen dat vak gaat het vaak over het maken van mooie, functionele gebouwen. Er wordt met name vanuit praktisch oogpunt gekeken. Wat doe je in een gebouw en hoe sluit de vorm daarop aan? Ik merkte, echter, al tijdens mijn studie, dat er veel misgaat in gebouwen op het gebied van gezondheid. Dat, terwijl de gezondheid van mensen gewoon heel belangrijk is. Er ontstond bij mij een verlangen om gezondheid ook in gebouwen te implementeren.
Stan: bij mij begon het bij mijn afstudeeronderzoek. Ik heb facility management gestudeerd. Een directe collega van mij was WELL accredited professional (hierna: WELL AP). Ik heb vervolgens onderzoek gedaan naar welke richtlijnen van de WELL Building Standard (facilitaire) organisaties gemakkelijk kunnen implementeren. Tijdens mijn afstuderen brak de coronapandemie uit, waardoor gezondheid een nog actueler en relevanter thema werd. Na mijn afstuderen bleef de interesse in gezondheid hangen. Ik heb toen het WELL AP examen afgenomen. Kort daarna ben ik begonnen bij bba binnenmilieu. Een ziektegeval in mijn persoonlijke kring bevestigde voor mij nogmaals waarom gezondheid zo belangrijk is.
Atze Boerstra
Directeur & feelgoodbuilding specialist bij bba binnenmilieu
Professor bij TU Delft
In hoeverre is het voor organisaties nog wel van toegevoegde waarde om allerlei aanpassingen in een gebouw te doen om de gezondheid van medewerkers te stimuleren, wanneer zij (groten)deels thuis of elders werken?
Stan: ik denk dat het juist van toegevoegde waarde kan zijn om een gezond kantoor, of werkomgeving over het algemeen, te creëren. Het maakt het aantrekkelijk voor medewerkers om naar kantoor te komen. Het is voor mij bijvoorbeeld een eind reizen naar kantoor. Dat kost tijd. Echter, kom ik graag naar kantoor, omdat het een prettige plek is om te zijn.
Froukje: je mag er niet vanuit gaan dat medewerkers thuis ook fijn kunnen werken. In de Arbowet staat dat een werkgever verantwoordelijk is voor een veilige, ergonomische werkplek. Of die werkplek nou op kantoor of thuis is, dat maakt niet uit. Dus als het niet mogelijk is om een goede thuiswerkplek in te richten, zal er toch op kantoor een goede werkplek aangeboden moeten worden. Dat men meer thuiswerkt, ontslaat je dus niet van de verantwoordelijkheid om een goed kantoor aan te bieden.
Stan de Wit
Adviseur gezonde werkomgevingen & WELL AP bij bba binnenmilieu
Waar kun je in de gebouwde omgeving het grootste verschil maken als het gaat om het bevorderen van de gezondheid van medewerkers?
Froukje: inzoomend op ons vakgebied, weten we dat vooral de luchtkwaliteit in gebouwen direct kan bijdragen aan de gezondheid van medewerkers. In lang niet alle werkomgevingen wordt voldoende geventileerd. Hier is ook jarenlang niet de vereiste aandacht voor geweest. Juist door de coronapandemie is er meer aandacht gekomen voor het belang van goed ventileren.
Atze: beweging is ook belangrijk. Bijvoorbeeld dat je bij binnenkomst in een pand direct de trap ziet. Beweging kan ook gestimuleerd worden aan de hand van hoe je het kantoor inricht. Dat je bepaalde plekken hebt waar je kan videobellen, andere plekken waar je vergadert, etc. Het is goed als die plekken verder van elkaar afliggen; dat nodigt automatisch uit tot meer bewegen.
Stan: ik vind daglicht ook een hele belangrijke factor. Dit bevordert namelijk het biologische ritme van mensen. Je kunt het kantoor zo inrichten dat medewerkers ’s ochtends juist daglicht meepakken, waardoor ze alert en productiever zijn. Bijvoorbeeld door aanlandwerkplekken te plaatsen waar ’s ochtends de zon opkomt.
Atze: uiteraard is het heel context-afhankelijk waarmee je het grootste verschil kan maken. Binnen een verpleeghuis is temperatuur heel belangrijk: tijdens hittegolven overlijden namelijk meer ouderen. In een kantoorpand is de temperatuur meer een comfortissue. Tenzij het echt heel warm wordt, dan gaat de productiviteit ook omlaag.
Waar liggen momenteel de uitdagingen voor organisaties als het gaat om het bijdragen aan de gezondheid van medewerkers?
Froukje: het is een actuele uitdaging om een balans te vinden in de besparing op energie en het zorgen voor een goed binnenklimaat. Ventileren kost energie. Door dat zo slim en goed mogelijk te doen, kun je het energieverbruik beperken. Je ontkomt er echter niet aan. Ondanks de gigantische energieprijzen, moeten we het binnenklimaat, en het comfort en de productiviteit van medewerkers die daaraan gekoppeld zit, bewaken.
Atze: het is makkelijk om te detecteren of de stoelen van slechte kwaliteit zijn. Bijvoorbeeld, wanneer mensen erdoorheen zakken. Dat is zichtbaar. Het detecteren van een niet acceptabele temperatuur of slechte luchtkwaliteit is daarentegen lastiger: het betreft hier immers aspecten die onzichtbaar zijn. Dat, terwijl een suboptimaal binnenklimaat direct invloed heeft op de productiviteit van medewerkers; wat extra kosten met zich meebrengt. Het is echt een uitdaging om op een simpele manier te monitoren wat de kwaliteit van het binnenklimaat is. Dat kan met behulp van een enquête onder medewerkers, het doen van uitgebreide metingen of het continue monitoren van werkruimtes met meetkastjes aan de muur die informatie geven over bijvoorbeeld de momentane CO2 concentratie. Wat ik in dit verband wel vaak zie, is dat veel organisaties hun kop in het zand steken en het gewoon niet willen weten (of het binnenklimaat wel of niet goed is).
Stan: dat men nu meer thuiswerkt, is denk ik ook een uitdaging. Hoever ga je als organisatie in het creëren van een gezonde werkomgeving? Ga je thuis ook een gezonde werkomgeving faciliteren? Is dat überhaupt mogelijk? Je kan wel ergonomische stoelen en bureaus aanbieden, maar als medewerkers dan vervolgens de hele dag aan de keukentafel werken, heeft dat nog geen effect.
Froukje van Dijken
Healthy building specialist & unit manager bij bba binnenmilieu
Het vervolg van dit interview
Lees ook het vervolg op dit interview, waarbij Rosalie den Hertog verschillende stellingen voorlegt aan Stan, Froukje en Atze over de gezondheid en het welzijn van mensen in gebouwen.
